8 điều đặc biệt đáng học hỏi trong giáo dục mầm non Nhật Bản!

Chẳng lạ gì chuyện đi nhà trẻ, vậy mà tôi vẫn há hốc miệng ngạc nhiên sửng sốt trước những điều "kỳ quặc" khi lần đầu đưa con đi gửi vào lớp mẫu giáo ở Nhật Bản.

Học sinh mầm non Nhật Bản

Trước khi đến Nhật, Tiantian con gái tôi cũng đã học 1 năm tại trường mầm non ở quê hương, nói vậy để biết chúng tôi không hề xa lạ gì với việc đi học mẫu giáo. Tuy nhiên những gì tôi được chứng kiến tại trường mầm non ở xứ Phù Tang vẫn khiến tôi phải "choáng váng". Xin kể ra đây 8 điều nổi bật nhất:
1. Nhiều túi một cách kì lạ.
Ngày đầu tiên nhập học, các cô giáo đã giải thích với tôi là chuẩn bị cho bé 1 loạt các loại túi với các kích thước khác nhau. Một túi để sách vở, túi đựng chăn, một túi để đồ dùng ăn uống, một chiếc hộp để đồ dùng ăn uống, một túi quần áo, một túi quần áo thay, một túi quần áo đẻ cất đồ sau khi thay ra và một túi để giày. Sau đó các cô còn cẩn thận dặn dò: túi A phải có chiều dài như vậy như vậy, túi B phải có chiều rộng như vậy như vậy, túi C phải phù hợp với túi D và túi E phải đựng được trong túi F. Tôi quả thật chỉ có thể "há hốc mồm". Một nhà trẻ thậm trí yêu cầu mẹ phải tự tay may túi cho con.

Túi đựng chăn

Túi quần áo, túi đựng sách & túi đựng giày

Sau 2 năm đi học mẫu giáo thì chúng tôi đã quen với nó, và những đấ trẻ trở nên rất giỏi trong việc đặt mọi thứ vào đúng chỗ của nó. Tôi thường nghĩ rằng đây cũng chính là lí do mà người dân Kyoto không ngại việc phân loại rác của họ bởi đã được rèn điều này ngay từ tấm bé.
2. Tất cả các túi trên đều do trẻ con sách, người lớn không phải mang gì cả.
Đây là một cảnh tượng mà tôi thực sự bị sốc: khi đưa con đến trường hoặc đón con về, tôi nhận thấy rằng tất cả các phụ huynh khác, có thể là cha mẹ hoặc ông bà, luôn đi tay không. Trong khi tất cả những chiếc túi có kích thước khác nhau (ít nhất là 2 hoặc 3 chiếc như tôi đã đề cập ở trên) được xách bởi những cô bé, cậu bé nhỏ lũn chũn. Hơn nữa chúng lại còn vừa xách vừa đi rất nhanh!
Chúng ta thì sao? Có lẽ do thói quen, có lẽ do sự khác biệt văn hóa, nhưng tôi thường mang túi cho con, và Tiantian thì đi tay không. Một vài ngày sau, cô giáo đến và đã có một cuộc trò chuyện với tôi: "Mẹ Tiantian, ở trường cô bé tự làm hết mọi thứ 1 mình...". Người Nhật có thói quen chỉ nói 1 nửa câu, và để bạn tự hiểu nốt phần còn lại. Tôi ngay lập tức nhận ra rằng cô đang có ý muốn hỏi về tình hình ở nhà của Tiantian, nhưng khi nhìn thấy tôi vẫn còn đang suy nghĩ, cô giáo tiếp tục, "tự xách túi đi học là một ví dụ...". Sau lời nhắc nhở tế nhị này, tôi để Tiantian tự mang túi xách của mình.
Khi buổi họp phụ huynh, tôi nói với mọi người rằng ở đất nước tôi phụ huynh thường thực hiện tất cả mọi thứ cho con mình. Đến lượt các bà mẹ Nhật Bản "choáng váng". Đồng lòng như 1 họ hỏi "Tại sao?"
Tại sao? Có phải tại chúng ta yêu thương con cái mình hơn các bà mẹ Nhật?
3. Thay quần áo liên tục.
Trường mẫu giáo Nhật của Tiantian có đồng phục riêng. Khi Tiantian đến lớp, bé phải cởi nó ra và mặc quần áo để chơi vào. Bé cũng phải cởi giày của mình và thay vào đó là đôi giày vải bệt như giày múa Bale màu trắng. Khi đi vào sân tập thể dục, con phải thay giày. Sau giấc ngủ trưa thì bọn trẻ lại thay quần áo một lần nữa. Thực sự rất phiền toái!
Khi Tiantian còn học Lớp hoa Cúc, bé thay quần áo rất chậm và tôi không thể không giúp con 1 tay. Nhưng tôi nhanh chóng nhận thấy rằng tất cả các bà mẹ Nhật Bản đều đang đứng sang 1 bên, không ai giúp đỡ con mình cả. Tôi từ từ thấy rằng việc thay quần áo tưởng như "kì quặc" này cũng góp phần giáo dục con cái biết tự lập và độc lập trong cuộc sống. Thông qua những việc ở trường như thay quần áo, gắn "sao" hằng ngày, treo khăn tay lên giá...Những đứa trẻ này bắt đầu học thói quen giữ gìn mọi thứ ngăn nắp ngay từ khi 2, 3 tuổi.
4. Mặc quần đùi vào mùa đông.

Mùa đông nhưng ở trong nhà, các bé vẫn mặc quần đùi.

Trẻ em trong các trường học Nhật Bản vẫn mặc quần short kể cả trong mùa đông, bất kể trời lạnh đến như thế nào. Ông bà của con gái tôi ở nhà đã rất lo lắng, và liên tục nhắc nhở tôi phải nói chuyện với giáo viên về vấn đề này, bởi vì con tôi không như trẻ Nhật, không thể chịu lạnh được.

Các mẹ hẳn ai cũng hiểu 1 điều là, khi trẻ con bắt đầu đi học mẫu giáo, bé sẽ ốm sẽ ho, sẽ hắt xì ổ mũi liên miên. Nhưng khi tôi nói chuyện với các bà mẹ Nhật Bản về chuyện này, câu trả lời của họ làm tôi ngạc nhiên. "Tất nhiên rồi! Lý do chúng tôi gửi con đến học mẫu giáo là để bị bệnh"

Nhìn thấy sức khỏe của con thay đổi và dần thích ứng với các điều kiện khác nhau, tôi chợt nhận ra rằng chúng ta không nên làm hỏng con mình bằng việc bao bọc chúng quá kĩ càng.

5. Giáo dục hỗn hợp.
Chúng ta thường quen với việc mỗi lớp có 1 chương trình học riêng và trẻ đến trường là ở nguyên trong lớp của mình. Ở Nhật thì khác.
Tất cả các lớp học mầm non đều được đặt theo tên 1 loài hoa. Khi mới vào học Tiantian bắt đầu với lớp hoa Cúc, sau đó là hoa Lily, bây giờ bé đã là một trong những "chị cả" của trường, học lớp hoa Violet. Với những bé sơ sinh chưa tròn 1 tuổi sẽ được gộp chung vào 1 lớp là lớp hoa Anh đào.
Trước 9h30 sáng và sau 3h30 chiều, học sinh toàn trường sẽ cùng chơi chung. Trong sân lớn của trường, trẻ lớn giữ trẻ bé, đứa nhỏ đuổi bắt đứa lớn và chúng vui chơi vô cùng hòa đồng. Trẻ em Nhật Bản được trải nghiệm cảm giác có "anh chị em", và qua đó ý thức về độ tuổi, sự trưởng thành cảu bản thân cũng tăng lên rõ rệt.
6. Giáo dục mầm non dạy trẻ biết cười và nói "Cảm ơn".
Ở cấp mẫu giáo Nhật Bản, có vẻ như họ không quan tâm đến việc giáo dục trí tuệ cho trẻ em. Họ không có sách giáo khoa, chỉ có vài quyển sách ảnh mới mỗi tháng. Trong bản kế hoạch giáo dục của nhà trường cũng không có bất kì môm nào như Toán, hát, vẽ hay tiếng Anh, tập tô tập viết...
Vậy các trường mẫu giáo Nhật dạy gì? Khi tôi hỏi câu này, các cô giáo đã trả lời rằng: "Chúng tôi dạy các em học cách mỉm cười". Ở Nhật bất kể bạn là ai, bạn đang nói chuyện với ai, biết cách mỉm cười mới là điều quan trọng. Một cô gái có nụ cười tươi luôn là người đẹp nhất.
Giáo dục mầm non Nhật còn dạy gì nữa? Họ dạy trẻ em cách mói "Cảm ơn". Có thể nói tất cả những gì người Nhật cho là quan trọng, thì ở nước khác, điều đó không mấy được chú ý. Tuy nhiên tôi nhận thấy rằng, sau 3 năm học, Tiantian đã tiến bộ cả trong khả năng âm nhạc, nghệ thuật và đọc chữ. Những điều này trẻ có được từ những cải thiện để hướng tới một nền giáo dục toàn diện.
7. Vô vàn buổi dã ngoại.

Trẻ mầm non ở Nhật rất hay được đi dã ngoại.

Trường mầm non ở Nhật rất hay tổ chức các buổi dã ngoại. Điều đó cũng có nghĩa là tôi phải đánh dấu vào lịch những ngày tôi cần chuẩn bị hộp ăn trưa cho con để bé mang đi theo đường. Tôi không thể đếm bao nhiêu lần Tiantian đi leo núi, bao nhiêu hồ bé đã nhìn thấy, có bao nhiêu động thực vật bé đã gặp.
Bên cạnh đó Tiantian cũng hay được đi nhặt quả sồi, làm bánh, tham gia lễ hội thể thao, biểu diễn cho các sự kiện cộng đồng, ngủ qua đêm ở ngoài, đến các lễ hội nổi tiếng, đền thờ, triển lãm...Rất rất nhiều!
8. Khả năng phi thường của giáo viên.

Các cô giáo mầm non Nhật Bản luôn tận tâm và vui vẻ.

Một lớp mầm non Nhật có từ 10 - 30 học sinh và chỉ có 1 giáo viên. Ban đầu tôi đã khá nghi ngờ, nếu chỉ 1 giáo viên mà có thể kiểm soát hết tất cả chừng ấy học thì quả thật "phi thường". Sau đó tôi phát hiện ra rằng tôi đã đánh giá thấp các giáo viên mầm non Nhật. Chỉ có 1 mình mà cô có thẻ tổ chức ra chương trình văn nghệ của các bé (rất chuyên nghiệp), 30 tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, đọc sách, ngày sinh nhật 30 trẻ em, tất cả đều rất quy củ & có phương pháp. Cô giáo luôn luôn vui vẻ & thoải mái, mặc dù đã khoảng 50 tuổi.
Quả thật những điều tôi đã mắt thấy tai nghe về nền giáo dục & nuôi dạy con cái của Nhật Bản quả thật khiến tôi vô cùng khâm phục.

Theo Afamily/Khampha.